روايت تعالی شبكه امامت

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، در گام دوم نهضت تبلیغ اسلام ناب در سازمان تبلیغات اسلامي به مقوله مساجد و سازماندهی فعالیت‌های فرهنگی این حوزه مبنی بر مدل «محله محور» اهتمام ویژه‌ای شد. مساجد نقش راهبردی و تأثیر گذار در حوزه‌های متنوع دینی، اجتماعی و فرهنگی دارند؛ كما اين كه امام خمینی (ره) مسجد را سنگر مي‌دانستند و اين پايگاه اجتماعي را به عنوان مهمترین نمونه‌ هسته‌های مقاومتی مي‌شناختند. از همین رو و طبق این نگرش متعالی، مرحله اول جامعه پردازی بر مبنای مدل «امامت امت» از طریق سازماندهی محله‌های سراسر کشور با محور قرار دادن مسجد و امام محله انجام شد.
در همين راستا از اواخر مرداد سال 1399 و همزمان با سالگرد «روز جهانی مساجد»، يك مجموعه بالادستي ذيل سازمان تبليغات اسلامي با عنوان «بنياد جامعه پردازی هدايت» شكل گرفت. اين بنياد با هدف تمرکز بر بخش‌های مرتبط با مسجد و امامت در یک مجموعه و با شعار محوري «تعالي شبكه امامت» فعاليت خود را آغاز كرد.
اين مجموعه قبل از شکل گیری رسمی، در قالب قرارگاه تحول اجتماعی مسجد محور و ذیل معاونت فرهنگی سازمان تبليغات کار خود را شروع کرده بود اما بعد از تمرکز یافتن بر ایده امامت میانی، به صورت یک نهاد بین بخشی که تحت اشراف بزرگان است و با مشارکت نهادها و دستگاههای مرتبط با مسجد فعالیت می کند، ادامه فعاليت داد.
در هيئت امناي بنياد، غير از حجت‌الاسلام محمد قمی و محمد مهدي دادمان، آيات عظام سید محمدعلی موسوی جزایری، سید محمدمهدی میرباقری و سید ابوالحسن مهدوی و همچنين حجج اسلام سید ناصر میرمحمدیان، محمدحسن رحیمیان، حمید مشهدی آقایی، محمدجواد نظافت یزدی، محمدرضا عابدینی، مسعود عالی، علیرضا پناهیان، ناصر رفیعی محمدی، محمدمهدی ماندگاری، محمدرضا برادران، سید ابراهیم حسینی اراکی حضور داشتند.
ازسوي ديگر و پس از آن که شورای عالی انقلاب فرهنگی، ماموریت تدوین و تنظیم «سند ملی مسجد» را به سازمان تبلیغات اسلامی واگذار کرد، انجام این ماموریت، برعهده بنیاد هدایت قرار گرفت. بنیاد با بهره بردن از تحقیقاتی که قبلا از منظرهای مختلف درباره مسجد انجام گرفته بود، موضوع تدوین این سند را بستری برای برگزاری مباحثات و جلسات علمی فراوانی میان صاحب نظران و مسئولان و کنشگران میدانی مسجد در رده‌های مختلف ملی و کلان قرار داد. آنچه در ادامه مي‌خوانيد، روايتي از فعاليت اين بنياد است كه در ادامه و صفحات آينده، اين روايت‌ها مفصل‌تر توضح داده مي‌شوند.

مسائل اصلی مسجد
*فقدان راهبری یکپارچه و هوشمند مساجد کشور
*کمبود حضور روحانی شایسته در مساجد کشور
*کمرنگ شدن ویژگی مردمی بودن و استقلال مساجد
*فقدان دسترسی مناسب به مسجد در سراسر ایران
*کمبود دانش و ابزارهای بومی اداره محله با محوریت مساجد
*نیاز به احیای کارکردهای مسجد

تقسیم کار ملی مسجد
«قرارگاه ملی مسجد» نهادي تحت نظر دفتر رهبر معظم انقلاب است كه از جايگاه ولي فقيه، مسئوليت مقوله مسجد را بين نهادهاي مختلفي تقسیم کار كرده است؛
*رکن هدایت راهبردی مساجد و شبکه امامت: شورای سیاستگذاری ائمه جمعه
*رکن پشتیبانی نرم افزاری اعم از گفتمان سازی و توانمندسازی: بنیاد هدایت
*رکن پشتیبانی: سازمان اوقاف و امور خیریه
*رکن تأمین سرمایه انسانی امامت: مرکز مدیریت حوزه های علمیه 
*رکن سازماندهی کنشگران مردمی: سازمان بسیج مستضعفین و کانون‌های فرهنگی هنری مساجد و بنیاد فرهنگی خاتم الاوصیاء

وظايف اصلی بنیاد هدایت 
*تولید دانش در سطوح بنیادین، راهبردی و کاربردی در حوزه مساجد
*توانمندسازی امامان و دیگر کنشگران مساجد
*گفتمان سازی مسجد جامعه پرداز

تولید دانش
در بُعد تولید دانش ابتدا تلاش شد که الگوی «امامت میانی» و «جامعه پردازی ولایی با محوریت مسجد» تدقیق شود و اهداف، ویژگی‌ها، ابعاد و از همه مهم‌تر فرایند و فناوری‌های تعیّن امامت میانی در محله در آن به تبیین برسد. منشورات و آثار بنیاد هدایت تا کنون بالغ بر 4500 صفحه تولید محتوا است که در قالب 48 اثر تنظیم شده. این آثار به مرور و پس از تکمیل و طی شدن مراحل نشر تقدیم مخاطبان محترم می شود. 

گفتمان سازی و الگونمایی
براي «گفتمان‌سازی»، «واژه‌سازی» انجام شده تا به مرور اين واژه‌ها در میان کنشگران و فعالان و مسئولان و نخبگان، تبديل به يك گفتمان غالب درآيد. اكنون واژه‌هایي همچون «امام محله» و «امام روستا» يا «شریکه الامام» و «مسجد محوری» به ادبيات مرسوم كنشگران مسجدي راه‌ يافته‌اند. براي پيشبرد اين هدف هم از ابزارهایی همچون نمایشگاه مسجد جامعه پرداز، تولید محصولات رسانه‌ای همچون فیلم، کلیپ، پادکست، خبر و مانند آنها استفاده شد. در كنار اينها برای ايجاد گفتمان مد نظر، بنياد هدايت جلسات توجیهی و تبیینی و انگیزشی فراوانی برای امامان و مسئولان و نخبگان در سطوح شهرستانی و استانی و ملی برگزار كرد.
براي الگونمایی نيز امامان جماعت شاخصی که در موقعیت‌های خود مبتنی بر تنوع زیست بوم فرهنگی‌شان فعالیت‌های شاخصی انجام داده بودند، شناسايي شده و محصولات رسانه ای در این زمینه به تولید رسيدند.

*برخي از فعالیت‌ها براي الگونمايي
1000 امام و کنشگر مسجدی نمایه سازی شدند 
570 گزارش به توليد رسيد
110 پادکست توليد شد
22 کلیپ مستند ساخته شد
2460 خبر انتشار يافت

توانمندسازی و آموزش
درنگاه بنیادهدایت مهم‌ترین عنصردراداره مسجد، امام است ومهم‌ترین مسئله آنها، كمبود توانمندی. از آنجا كه ماموریت اصلی بنیاد تعالی شبکه امامت تعريف شده، آموزش و توانمندسازی ایشان دردستور كار بنياد هدايت قرار دارد.
در بعد توانمندسازی امامان، بنیاد هدایت تاكنون فعالیت‌های مختلفی را انجام داده است. از يك‌سو بر برنامه‌هاي آموزشي، چه به صورت حضوري و چه به شكل مجازي تمركز شده و ازسوي ديگر با برگزاري فعاليت‌هايي چون برگزاري مسابقات تلاش شده اين توانمندسازي به شكل انگيزشي پيش برود.
در كنار اينها براي ايجاد توانمندسازي به شكل سيستمي، بنیاد هدایت يك شبكه راهياري ايجاد كرد. در این مسیر ابتدا برای هر منطقه که شامل سه یا چهار استان است یک راهیار مشخص شد و برای هر استان نیز یک راهیار که این افراد شبکه اصلی راهیاری بودند و طی جلسات متعدد تلاش شد که توجیه شوند. در اين مسير شخص راهیار تلاش می‌کند تا با کمک ابزارهایی که برای توانمندسازی در اختیار او قرار داده می‌شود و به او آموزش داده شده، متناسب با شرایط، به رشد امام بپردازد.
عمليات‌هاي بنياد هدايت در اين مدت نيز شكل ديگري از توانمندسازي بود كه در اين‌باره در بخش‌هاي ديگر اين مجموعه به‌طور تفصيلي سخن مي‌رود.